Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wlkp. w Pniewach

                                                              Stanisław Niegolewski

Urodził się 27 kwietnia 1899 roku w Pniewach.

Całe swoje dzieciństwo spędził we wsi Psarskie, oddalonej 9 km od Pniew, pomagając swoim rodzicom w pracy na roli.

W okresie międzywojennym mieszkał w Pniewach, pracując jako robotnik rolny.

W czasie I wojny światowej został wcielony do wojska pruskiego i walczył na froncie zachodnim we Francji, w okolicach Lille.

Po powrocie z Francji do Pniew Niegolewski wstąpił do kompanii powstańczej, która liczyła 68 członków – mieszkańców Pniew i okolic.Pierwsze zbrojne starcie ze strażą graniczną miało miejsce 6 stycznia 1919 roku pod Kamionną, gdzie zginęło dwóch powstańców; dalej  pod Międzychodem, gdzie poległo kolejnych ośmiu. Później powstańcy konno i wozami udali się do Sierakowa, obsadzając główne punkty miasta, to jest urząd, stację kolejową i pocztę. Tam jednak obyło się bez walki, gdyż Niemcy wcześniej uciekli. Następnie Stanisław Niegolewski został skierowany do Poznania, do pułku dowodzonego przez kapitana Rosa. Szlak bojowy wiódł go do zachodniej Wielkopolski przez Wągrowiec, Chodzież aż do Margonina, gdzie miejscowa ludność serdecznie powitała powstańców, a na rynku odbyła się msza polowa.

Udział w powstaniu Stanisław Niegolewski zakończył w stopniu starszego szeregowego.

Po powstaniu pniewianin  pozostał w wojsku i walczył  w wojnie polsko – bolszewickiej. Stacjonował w Nakle, skąd został przetransportowany do Horodyszy na przezimowanie. Wraz z innymi żołnierzami przyczynił się do  zdobycia Kijowa, gdzie 8 maja 1920 roku uczestniczył w defiladzie przed zamkiem ze Złotą Bramą. Dalej na jego szlaku bojowym były walki po drugiej stronie Dniepru, skąd jego jednostka została skierowana do Mińska Mazowieckiego. Brał udział w przygotowaniach do obrony Warszawy, budując zasieki z drutu kolczastego i tym blokując drogi. Wspominając tamte chwile mówił: „W te zasieki wpędziliśmy wroga i później zaczęliśmy strzelać z karabinów maszynowych. Co tam się działo, to była masakra. Wtedy też zrodziło się określenie, że ta bitwa to był „Cud nad Wisłą”. To nie tylko heroiczna walka, gęste zasieki, ale fakt, iż nagle wszystko spowiła niesamowicie gęsta mgła.” To przeżycie odcisnęło głębokie piętno w pamięci żołnierza - Stanisława Niegolewskiego.

W czasie II wojny światowej Stanisław Niegolewski walczył w szeregach Armii Poznań, dowodzonej przez generała Tadeusza Kutrzebę. Niegolewskiego powołano do wojska 28 sierpnia 1939 roku, a następnie przewieziono z Poznania aż za Kutno. Uczestniczył w największej bitwie Kampanii Wrześniowej nad Bzurą, walcząc w szeregach 17 dywizji. Po bitwie dostał się do niewoli niemieckiej, został wywieziony w głąb III Rzeszy, w okolice Hannoveru, gdzie przebywał od października 1939.

W czasie niewoli został przeniesiony m.in. na teren byłej Czechosłowacji, jednak w końcu na dłużej trafił do wioski Deigersen (6 km od Hannoveru), gdzie pracował w gospodarstwie niemieckiego rolnika. Tuż przed końcem wojny był świadkiem bombardowania Hannoveru.

Do Polski wrócił w październiku 1945 roku. Dalsze życie spędził na swoim gospodarstwie w Pniewach. Ciekawostką jest, że w wieku 92 lat jeszcze pracował;  woził ludziom węgiel wozem konnym i sam dokonywał załadunku oraz rozładunku. Zawsze podziwiali go mieszkańcy Pniew.

Na emeryturze chętnie przybywał na różne uroczystości gminne i szkolne, zwłaszcza do Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Pniewach, gdzie znajduje się izba pamięci, w której przechowywane są pamiątki po powstańcach. Stanisław Niegolewski ofiarował szkole mundur z czapką, dyplomy i zdjęcia z okresu powstania. Bardzo często spotykał się z młodzieżą, której opowiadał o udziale w Powstaniu Wielkopolskim, I i II Wojnie Światowej oraz pobycie w obozie jenieckim. Podczas tych spotkań często powtarzał młodzieży i dzieciom słowa: „Dbajcie o Polskę, o którą walczyłem i dla której narażałem swe życie.”

Wyjątkową uroczystością rodzinną stały się 100. urodziny Stanisława Niegolewskiego. W prezencie od władz samorządowych  otrzymał szablę z dedykacją. Była to już druga, gdyż wcześniej szablę z wygrawerowaną dedykacją otrzymał od Premiera Rządu RP, profesora Jerzego Buzka, a od marszałka Macieja Płażyńskiego pamiątkowy Medal Sejmu Polskiego.

Stanisław Niegolewski zmarł 12 marca 2002 roku, w wieku 102 lat, na 6 tygodni przed 103. urodzinami. Został pochowany z honorami przysługującymi jednemu z ostatnich Powstańców Wielkopolskich na cmentarzu parafialnym w Pniewach.

 Wspomnienie - film z 100. rocznicy urodzin Stanisława Niegolewskiego TUTAJ

Odznaczenia

1. Wielkopolski Krzyż Powstańczy (1957)

2. Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1959)

3. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1968)

4. Medal za udział w Wojnie Obronnej w 1939 roku (1983)

5. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1988)

6. Krzyż za udział w Wojnie 1918 - 1921 (1991)

7. Odznaka Honorowa za zasługi dla Województwa Wielkopolskiego (2001)

Źródła:

Cyfrowa Dziecięca Encyklopedia Wielkopolan

Biogram Stanisława Niegolewskiego

Lista powstańców

Pozostało siedmiu wspaniałych

Stanisław Niegolewski

SYLWETKI POWSTAŃCÓW &#...

https://www.youtube.com/watch?time_continue=5&v=XkjcMiyFljo - za nepel.pl