Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wlkp. w Pniewach

11 listopada 1918r. zakończyły się działania wojenne I wojny światowej. Akt kapitulacji Niemiec podpisany w Compiegne pozostawił Pomorze, Wielkopolskę, Śląsk, Warmię i Mazury w granicach Niemiec. Oficjalną politykę Polaków z ziem zaboru pruskiego wyrażała Naczelna Rada Ludowa utworzona 14 listopada 1918r. w Poznaniu. Sprawę przyszłości Wielkopolski, Pomorza i Śląska oddawała w ręce zwycięskich państw Entanty, przeciwna była próbom zbrojnego wypędzenia Niemców. W Poznaniu ujawniły się i wzmogły aktywność różne grupy bojowe nastawione na walkę z zaborcą aż do zwycięskiego końca. Niektóre miasta wyzwoliły się samorzutnie. Do takich należały: Jarocin, Września, Kórnik, Witkowo, Szamotuły, Pniewy, Ostroróg, Oborniki. One w pierwszych dniach Powstania zadecydowały o jego powodzeniu.

26 grudnia 1918r. wraz z misją angielską przybył do Poznania Ignacy Paderewski witany z wielkim entuzjazmem przez mieszkańców. W godzinach popołudniowych następnego dnia, tj. 27 grudnia odbyła się wielka manifestacja pod hotelem "Bazar" - miejscem zamieszkania wielkiego muzyka. Na jej tyłach padły pierwsze strzały. Przebieg wydarzeń był błyskawiczny. Żywiołowo powstałe oddziały powstańcze uderzyły na gmachy publiczne, opanowały koszary, zajęły magazyny i zbrojownie, rozbroiły niemieckie garnizony, aresztowały pruskie władze wojskowe i cywilne i wyzwoliły Poznań w przeciągu kilku dni. Ostatnim zdobytym punktem - 6 stycznia - była Ławica. Walka objęła całą Wielkopolskę. 8 stycznia 1919 r. za Powstaniem opowiedziała się, dotąd przeciwna, Naczelna Rada Ludowa. Powstało Naczelne Dowództwo Sił Zbrojnych Powstania z gen. Józefem Dowborem Muśnickim na czele. Powstańcy zmagali się na trzech frontach: północnym, zachodnim i południowym. Na zachodzie zmierzali do opanowania rejonu Zbąszynia, Babimostu, Kargowej, Międzychodu i okolic, który był zaciekle broniony przez Niemców. Do największych batalii należy zaliczyć boje na odcinku międzychodzim: pod Kamionną, Kolnem i na froncie zbąszyńskim, w których uczestniczyli Powstańcy z Pniew. Na froncie północnym Powstańcy kierowali swoje siły na Piłę, Bydgoszcz, Toruń. Zdobyli Inowrocław, Nakło, Szubin, dotarli pod Mroczę, Ślesie, Chmielniki, Rynarzewo i Gniewkowo. Po stronie niemieckiej pozostawały: Chodzież, Piła, Bydgoszcz i Toruń. Na froncie południowym walki toczyłly się o zdobycie Kępna, Leszna, Rawicza, Wschowy, Sycowa i Milicza.

W dniu 16 lutego 1919r. aktem rozejmu trewirskiego Naczelne Dowództwo Wojsk Koalicyjnych zmusiło stronę niemiecką do zaniechania walk na froncie wielkopolskim i przyjęcia linii zdobycznej Powstania za linię demarkacyjna. Wielkopolska była wolna, cała w swoich historycznych granicach, poza Wschową, Babimostem i Piłą.

Opracowanie: Urszula Krawczyk

Wiele ciekawych informacji dotyczących Powstania Wielkopolskiego oraz archiwalne fotografie znajdziesz tutaj.